Zwartven

 

Het Zwartven is een ven gelegen in Meeuwen-Gruitrode, in het gebied Ophovenderheide (Donderslag). Het ven is het meest noordelijke van de 4 vennen in Duinengordel en is zichtbaar via het wandel- en fietsroutenetwerk.

​

Ontstaansgeschiedenis

​

Het ven is zoals de andere vennen ontstaan door zandverstuivingen en wordt uitsluitend gevoed door regenwater.

​

Zandverstuiving

Het zand dat opgewaaid is tot duinen, komt ergens vandaan: naast plaatsen waar het zand zich ophoopt, zijn er dus ook plaatsen waar het zand wegwaait. Zo ontstonden  komvormige laagten. Als zich daaronder dan nog een laag bevindt die het water niet doorlaat, dan kan het regenwater niet meer weg en ontstaat een waterplas die in de Kempen een "ven" genoemd wordt. Hoe die laag ontstaat, verschilt van plaats tot plaats: soms is het een laagje klei, maar meestal gaat het om samengekoekte humusdeeltjes die door de regen doorheen het zand gespoeld worden. Ze klitten samen op een kleine meter diepte.

​

Zuur regenwater

De kuilen vulden zich geleidelijk met regenwater en verzuurden omdat dit geen voedingsstoffen bevat. De planten die er voorkomen, zijn aangepast aan die natuurlijke omgeving, maar blijven toch uiterst kwetsbaar. De bruine kleur van het zure water maakt een evenwel ven tot een erg aantrekkelijk leefgebied voor libellen en waterjuffers. De blauwe glazenmaker is zo'n typische libel die je hier kan spotten.

​

Fauna en flora

​

In deze vennen groeit veenmos en aan de rand veenpluis. Na honderden jaren hebben ze een dikke laag afgestorven plantenmateriaal gevormd dat onder water goed bewaard blijft en zo een "veenlaag" vormt. Omdat er in het regenwater en in het zand aan de rand van het ven geen voedingsstoffen zitten lokt de Zonnedauw (met de dauwdruppels), vangt (de druppels zijn een soort lijm) en eet (het blaadje krult zich op) vliegen en andere insecten.

 

Echte zeldzaamheden bij de vennen zijn de kleine dodaars en de heikikker. De mannetjes van deze onopvallende bruin gekleurde kikker, kleuren in het voorjaar fel blauw.

​

Natura 2000

​

Doel van Natura 2000: de natuur in heel Europa in topconditie houden. Daarom zal ook Vlaanderen tegen 2020 stap voor stap waardevolle planten en dieren, en hun leefgebieden, beschermen en waar nodig ontwikkelen en herstellen. De streefdatum om alle natuurdoelen te realiseren is 2050.

​

De Europese Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn vormen de juridische pijlers van Natura 2000. Op grond van deze richtlijnen is een samenhangend Europees netwerk van beschermde gebieden aangeduid.

​

Zure bruingekleurde vennen behoren tot één van de habitattypes. Alle 4 de vennen in Duinengordel vallen hieronder.

​

Ontdek hier de andere vennen in Duinengordel.

​